Czym jest Rozpiętość tonalna?

Zrozumienie zakresu tonalnego w fotografii może być ostatnią rzeczą, o której fotografowie myślą.

W miarę postępów na naszych ścieżkach rozwoju mogą pojawić się momenty, w których nawet najbardziej świadomi z nas biorą pewne rzeczy za pewnik. Proste elementy, takie jak niechlujne ustawienie statywu lub założenie, że ustawienia aparatu są takie, jak je zostawiliśmy.

Czym jest Rozpiętość tonalna?

W fotografii termin rozpiętość tonalna czasami określany również jako rozpiętość dynamiczna jest używany do opisania jakości kolorów i tonów w obrazie, od najciemniejszego do najjaśniejszego obszaru i wszystkiego pomiędzy.

Co to jest ograniczona rozpiętość tonalna?

Zakres tonalny to, mówiąc najprościej, zakres tonów pomiędzy najjaśniejszymi i najciemniejszymi obszarami obrazu. Obraz z wąskim zakresem tonalnym będzie bardziej ograniczony w swoim zakresie tonalnym do średnich zakresów różne odcienie szarości.

Zakres dynamiczny.

Zakres dynamiczny to różnica w świetle pomiędzy najjaśniejszą i najciemniejszą wartością, którą może uchwycić kamera. Ludzkie oko jest w stanie dostrzec 24 stopnie różnicy w oświetleniu, biorąc pod uwagę rozszerzenie i rozkurczenie źrenic w wyniku zmian poziomów światła od świateł do cieni.

Aparaty fotograficzne wykonują jednak tylko natychmiastowe ekspozycje, przy czym film i drogie średnioformatowe aparaty cyfrowe są w stanie uchwycić 12 różnych stopni zmian światła, podczas gdy większość innych aparatów cyfrowych może uchwycić tylko około 5 stopni zmian światła lub nawet mniej.

Jedną z wielu ważnych rzeczy, na które wpływa rozmiar matrycy, jest zakres dynamiczny aparatu cyfrowego. Dlatego też czasami lepiej jest mieć większą matrycę o niższej rozdzielczości, niż mniejszą matrycę o wyższej rozdzielczości.

Ma to związek z rozmiarem pikseli na matrycy, które są używane do zbierania światła. W każdym pikselu znajduje się mały otwór zwany fotolitem, który mierzy fotony, czyli małe wiązki energii, w których przemieszcza się światło, aby określić, jak jasne lub ciemne jest dane zdjęcie. Zatem im większy fotolit, tym więcej fotonów może zmierzyć.

Jeśli scena jest zbyt jasna, to liczba fotonów, które fotolit będzie musiał zmierzyć dla ciemnych obszarów jest niewielka, więc będzie w stanie pomieścić je wszystkie. Jednak w przypadku jasnych obszarów, fotonów jest więcej niż fotolit będzie musiał zmierzyć. Im mniejszy jest rozmiar fotolitu, tym szybciej ulega on nasyceniu.

Oznacza to, że trafia w punkt bieli i wszystkie światła zostają zdmuchnięte znacznie szybciej niż w przypadku fotolitu o większym rozmiarze, który dałby aparatowi większy zakres dynamiki. Innym rozwiązaniem byłoby mierzenie dla świateł, mielibyśmy świetne szczegóły świateł, ale wtedy nasze cienie będą bez szczegółów i będą przedstawiane jako zbyt ciemne.

Przeczytaj też:Co to jest fotografia wnętrz?

Zawężanie i rozszerzanie zakresu dynamicznego.

Jeśli nie zamierzasz wykonywać zdjęć HDR, innym sposobem na obejście niewystarczającego lub nieodpowiedniego zakresu dynamiki może być ręczna zmiana zakresu dynamiki sceny, jeśli jest on zbyt wysoki lub zbyt niski, aby dopasować go do swoich potrzeb.

Jednym z przykładów kontraktowania dostępnego zakresu dynamiki sceny może być użycie światła wypełniającego. Zamiast naświetlać z dłuższym czasem otwarcia migawki i w konsekwencji zdmuchiwać jaśniejsze obszary sceny, można użyć światła wypełniającego stroboskopu lub reflektora, aby obniżyć kontrast między ciemnymi i jasnymi obszarami sceny a tym samym zmniejszyć zakres dynamiki tak, by matryca mogła sobie z nim poradzić.

Z drugiej strony, przykładem rozszerzenia dostępnego zakresu dynamiki może być użycie filtrów efektów specjalnych, takich jak na przykład filtr polaryzacyjny, który, jak już wcześniej wspomnieliśmy, wzbogaca kolory i rozszerza zakres tonalny, dzięki czemu uzyskujemy wersję sceny o wyższym zakresie dynamiki.

Luminescencja.

Tradycyjnie, zawsze myślałem o świetle (Luminescencja) jako najjaśniejszych fragmentach obrazu, co nie jest prawdą. Przynajmniej nie w takim stopniu. W rzeczywistości, za luminescencja można uznać obszary zdjęcia, które charakteryzują się wysokimi wartościami luminancji, a mimo to zawierają dostrzegalne szczegóły.

Jeśli zwiększylibyśmy ekspozycję, w aparacie lub w postprocessingu, stałaby się ona tak jasna, że całkowicie straciłaby szczegóły, co prowadzi nas do następnego punktu.

Bieli.

Wartości tonalne w bielach są przeciwieństwem tonów czerni. Czysta biel lub 100% luminancja nie ma w sobie żadnych szczegółów ani tekstury. Strefa bieli składa się z ciemniejszych odcieni bieli w porównaniu z czystą bielą.

Jeśli rozjaśnienia są rozdmuchane, to w tych obszarach będzie czysta biel. Nadmierna edycja może spowodować utratę szczegółów z powodu zbyt dużego przesunięcia świateł.

Odcienie bieli.

Podobnie jak w przypadku czarnych punktów, białe punkty również mogą sprawiać wrażenie czystej bieli bez żadnych szczegółów. Na przykład, niebo na tym zdjęciu wydaje się być w niektórych miejscach czysto białe. Jednak na całym niebie widać niewielką ilość tekstury.

Czysta biel znajduje się w rzeczywistości na sukni panny młodej. Zakres tonów od bieli do czerni jest częścią pełnego zakresu tonalnego światła w momencie wykonania zdjęcia.

Przeczytaj też:Jak fotografować kwiaty?

Czernie.

Każdy fragment zdjęcia, który ma zerową luminancję, jest uważany za czarny. Podobnie jak wcześniejsze całkowicie białe obszary, te miejsca na naszych zdjęciach nie muszą być całkowicie pozbawione koloru, aby można je było uznać za czystą czerń.

Całkowicie czarne obszary są tak ciemne, że nic nie widać. Potraktuj je jako ciemną otchłań na zdjęciu. Posiadanie takich obszarów na zdjęciu nie jest koniecznie złą rzeczą, więc porozmawiajmy teraz o tym.

Cienie.

Cienie składają się z wartości luminancji, które są jaśniejsze niż czernie. Czasami wydaje się, że cienie są bliższe czerni. Jednak czytając histogram, można zauważyć, że jest w nich więcej szczegółów, niż się wydaje na pierwszy rzut oka! Jednocześnie, jeśli przesadzisz z edycją zdjęcia, możesz doprowadzić cienie do czystej czerni i w efekcie stracić teksturę.

Średnie tony.

Nie za jasne i nie za ciemne. To, w skrócie, są tony średnie twojego zdjęcia. Średnie tony są istotną częścią każdego obrazu. Jeśli jednak uchwycone zostaną tylko tony średnie, otrzymamy płaski kontrast.

Przeczytaj też:Kadrowanie w fotografii czym jest?

Wartości luminancji?

Mieć czy nie mieć czystą czerń i czystą biel na swoim zdjęciu? Oto jest pytanie!

Odpowiedź zależy od tego, kogo pytasz. Niektórzy fotografowie upierają się, że zdjęcia powinny zawsze mieć czysty punkt czerni i bieli. W ten sposób obraz będzie miał pełny zakres tonalny uchwyconego światła. Inni się z tym nie zgadzają.

Kto ma rację? Obaj! Właściwie to żaden z nich! Więc, która jest właściwa? Nieważne, co myślą inni ludzie. Co ty myślisz? Co ci się podoba? Jaką historię próbujesz opowiedzieć? Liczą się tylko twoje osobiste preferencje i kreatywna wizja, jaką masz dla danego zdjęcia.